ជំងឺបេះដូង និងការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ
Source: Wikipedia
ការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ (Heart Biopsy) ដែលហៅថា myocardial biopsy ឬ cardiac biopsy គឺជានីតិវិធីវះកាត់មួយ ដើម្បីរកមើលជំងឺបេះដូង។ វាតម្រូវឱ្យប្រើ bioptome (បំពង់បូមតូចមួយមានឧបករណ៍ចាប់នៅខាងចុង) ដើម្បីយកជាលិកាសាច់ដុំបេះដូងតូចមួយ ដែលជាសាច់នោះត្រូវបញ្ជូនទៅមន្ទីរពិសោធ ដើម្បីវិភាគ។
ហេតុអ្វីត្រូវការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ?
គ្រូពេទ្យប្រើការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យនេះ ដើម្បី ៖
- វាយតម្លៃឬបញ្ជាក់ថាគ្មានបញ្ហា បន្ទាប់ពីការវះកាត់ប្តូរបេះដូង។
- ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺ myocarditis (ជាការរលាកសាច់ដុំបេះដូង) ឬបញ្ហាបេះដូងមួយចំនួនទៀត ដូចជា Cardiomyopathy ឬ cardiac amyloidosis ប្រសិនបើឧបករណ៍ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទូទៅ ដូចជា echocardiogram, EKG, ឬ X-ray ទ្រូងគ្មានប្រយោជន៍ ឬប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌជំងឺបេះដូងរបស់លោកអ្នកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ ដោយគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។ ការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យអាចចង្អុលបង្ហាញឱ្យអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់ បាន ១០% - ២០% នៃករណីជំងឺ។
តើគួរត្រៀមដូចម្តេចចំពោះការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ?
មុនច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ លោកអ្នកគួរតែដឹង ៖
- ការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ ជានីតិវិធីព្យាបាលមួយ ដែលធ្វើឡើងនៅមន្ទីរពេទ្យ។ ជាធម្មតា លោកអ្នកត្រូវមកមន្ទីរពេទ្យនៅថ្ងៃធ្វើតេស្ត ប៉ុន្តែក្នុងករណីខ្លះ លោកអ្នកអាចត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យទៅគេងនៅមន្ទីរពេទ្យ នៅយប់មុនពេលច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ។
- លោកអ្នកអាចស្លៀកអ្វីក៏បាន ដែលលោកអ្នកចូលចិត្ត ពេលទៅមន្ទីរពេទ្យ តែយកល្អគួរតែទុករបស់មានតម្លៃ ដូចជាគ្រឿងអលង្ការជាដើម នៅឯផ្ទះ។ នៅក្នុងនីតិវិធី លោកអ្នកនឹងត្រូវពាក់អាវមន្ទីរពេទ្យ។
- គ្រូពេទ្យ ឬគិលានុប្បដ្ឋាកនិយាយនឹងផ្តល់ការណែនាំដល់លោកអ្នក អំពីអ្វីដែលលោកអ្នកអាច និងមិនអាចបរិភោគឬផឹក មុនពេលនីតិវិធី។ ជាទូទៅ មានការកម្រិតមិនឱ្យបរិភោគអាហារ និងវត្ថុរាវ ពី ៦ ទៅ ៨ ម៉ោង មុនពេលធ្វើតេស្ត។
- លោកអ្នកអាចសួរគ្រូពេទ្យថាតើថ្នាំអ្វីដែលលោកអ្នកគួរប្រើនៅថ្ងៃច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ។ លោកអ្នកត្រូវប្រាកដថា បានប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់លោកអ្នករួចហើយ ក្នុងករណីលោកអ្នកកំពុងប្រើថ្នាំបំប៉ន ឬឱសថបុរាណ ហើយប្រាប់ត្រូវគ្រូពេទ្យផងតើថ្នាំមួយណាដែលលោកអ្នកកំពុងប្រើនោះ។ សូមយកបញ្ជីថ្នាំទាំងអស់ និងកម្រិតប្រើទៅជាមួយលោកអ្នក។
- ប្រសិនបើលោកអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម សូមសួរគ្រូពេទ្យតើគួរកែសម្រួលថ្នាំយ៉ាងដូចម្តេច នៅថ្ងៃធ្វើតេស្ត។
- ប្រាប់គ្រូពេទ្យ/គិលានុបដ្ឋាកយិការបស់លោកអ្នក ប្រសិនបើលោកអ្នកប្រតិកម្មទៅនឹងអ្វីមួយ។
- រៀបចំឱ្យអ្នកណាម្នាក់ដឹកលោកអ្នកទៅផ្ទះវិញ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្ត ព្រោះលោកអ្នកអាចមានអារម្មណ៍រងីរងើ ដោយសារការប្រើថ្នាំបន្ធូរអារម្មណ៍។
- ប្រសិនបើជាធម្មតា លោកអ្នកប្រើធ្មេញដាក់ ឬឧបករណ៍ពាក់ត្រចៀក លោកអ្នកអាចពាក់វាបាន ក្នុងពេលនីតិវិធី ដើម្បីជួយក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ប្រសិនបើលោកអ្នកពាក់វ៉ែនតា សូមយកវាទៅជាមួយផង។
តើអាចរំពឹងអ្វីខ្លះនៅពេលច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ?
- អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនឹងពន្យល់អំពីការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យដល់លោកអ្នក រួមទាំងហានិភ័យដែលអាចកើតមាន។
- បន្ទាប់ពីលោកអ្នកផ្លាស់ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់មន្ទីរពេទ្យរួច គិលានុបដ្ឋាកយិកានឹងចាប់ផ្តើមដាក់ intravenous (IV) line ក្នុងដៃរបស់លោកអ្នក ដើម្បីផ្តល់ថ្នាំ និងវត្ថុរាវទៅក្នុងខ្លួនអ្នក ក្នុងពេលធ្វើនីតិវិធី។
- លោកអ្នកត្រូវដេកខ្នងនៅលើតុពិសេស។ ប្រសិនបើក្រឡេកមើលខាងលើ លោកអ្នកនឹងឃើញកាមេរ៉ាធំ និងទូរទស្សន៍តាមដាន (TV monitor) ជាច្រើន។
- គ្រូពេទ្យនឹងផ្តល់ថ្នាំ sedative ឱ្យលោកអ្នកមុននីតិវិធី ដើម្បីជួយលោកអ្នកឱ្យបន្ធូរអារម្មណ៍ ប៉ុន្តែលោកអ្នកដឹងខ្លួន អំឡុងពេលធ្វើនីតិវិធីនោះ។
- គ្រូពេទ្យនឹងប្រើថ្នាំស្ពឹកទៅផ្នែកខាងស្តាំនៃក-របស់លោកអ្នក។ បន្ទាប់មក គ្រូពេទ្យវះសាច់នៅលើ-កបន្តិច រួចស៊ក plasic introducer sheath (ដែលជាបំពង់ប្រហោងខ្លីមួយមានដាក់បំពង់ខ្យល់ - catheter) តាមរយៈស្នាមវះនោះចូលទៅក្នុងសរសៃឈាមនៅក។ រួចហើយ គាត់នឹងបញ្ចូល bioptome មួយតាមបំពង់ប្រហោង និងសរសៃ (thread) ទៅថតក្រោមបេះដូងខាងស្តាំ (Right Ventricle)។ ការធ្វើ X-ray ដែលគេហៅថា fluoroscopy ត្រូវបានប្រើដើម្បីដាក់ bioptome នេះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
- គេប្រើ bioptome ដើម្បីទទួលបានគំរូសាច់ដុំបេះដូង។
- នៅពេលដែលគេប្រមូលសំណាករួចហើយ, បំពង់ខ្យល់ និង thread នឹងត្រូវដកចេញ ហើយគ្រូពេទ្យនឹងដាក់សម្ពាធលើតំបន់នោះ ដើម្បីបញ្ឈប់ការហូរឈាម។
- នីតិវិធីត្រូវចំណាយពេលប្រហែល ៣០ ទៅ ៦០ នាទី។ ប៉ុន្តែត្រូវបន្ថែមច្រើនម៉ោងទៀតចំពោះការរៀបចំ និងការសះស្បើយ។ លោកអ្នកអាចទៅផ្ទះវិញបាន នៅថ្ងៃដដែលនៃថ្ងៃនីតិវិធី។
តើអាចរំពឹងអ្វីខ្លះ បន្ទាប់ពីការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យ?
មុនពេលលោកអ្នកត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនឹងប្រាប់លោកអ្នកពីវិធីថែទាំកន្លែងរបួស និងពេលណាលោកអ្នកអាចត្រលប់ទៅរកសកម្មភាពធម្មតារបស់លោកអ្នកវិញ។
នៅពេលដែលលទ្ធផលនៃការច្រិបជាលិកាបេះដូងយកទៅពិនិត្យចេញ គ្រូពេទ្យនឹងពិភាក្សាជាមួយលោកអ្នក។ ប្រសិនបើលទ្ធផលអវិជ្ជមាន នោះមានន័យថា ជាលិកាបេះដូងដែលត្រូវយកទៅវិភាគនោះ មើលទៅធម្មតា។ បើលទ្ធផលនៃការធ្វើកោសល្យវិច័យវិជ្ជមាន អាចមានន័យថា គេរកឃើញមូលហេតុនៃជំងឺខ្សោយបេះដូង ដូចជាការរលាកដោយសារតែការឆ្លងមេរោគជាដើម។ ប្រសិនបើធ្វើការច្រិបជាលិកាបេះដូងក្រោយការប្តូរបេះដូង នោះវាអាចបង្ហាញពីវត្តមាននៃ rejection cells។
តើការច្រិបជាលិកាបេះដូងមានហានិភ័យដែរឬទេ?
ហានិភ័យនៃការច្រិបជាលិកាបេះដូងនេះ រួមមាន ៖
- ការបំផ្លាញសរសៃវ៉ែន នៅពេលបញ្ចូលជីវឧស្ម័នចូលទៅ
- ការហូរឈាម
- ចង្វាក់បេះដូងមិនប្រក្រតី (Arrhythmia) ដែលមានស្រាប់ហើយនោះនឹងកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន
- ការមុតបេះដូង ឬសួត
