លក្ខខណ្ឌ
ផលប៉ះពាល់នៃជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម
តើអ្វីដែលបង្កើនហានិភ័យ នៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់ខ្ញុំ?
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមាន ៣ ប្រភេទធំៗ គឺប្រភេទទី ១ ប្រភេទទី ២ និងទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌។ ជាមួយនឹងជំងឺទាំងបីនេះ រាងកាយរបស់លោកអ្នកមិនអាចបង្កើត ឬប្រើប្រាស់អាំងស៊ុយលីនបានទេ។
មនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សបួននាក់ដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម មិនដឹងថាពួកគេមានជំងឺនេះទេ។ តើលោកអ្នកអាចជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេដែរឬទេ? សូមអានបន្តដើម្បីមើលថា តើហានិភ័យនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់លោកអ្នកខ្ពស់ឬអត់។
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ១
ប្រភេទនេះជាធម្មតាចាប់ផ្តើមតាំងពីកុមារភាព។ លំពែងរបស់លោកអ្នកឈប់ផលិតអាំងស៊ុយលីន។ លោកអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ១ អស់មួយជីវិត។ រឿងសំខាន់ៗដែលនាំកើតជំងឺនេះមានដូចជា៖
- ប្រវត្តិគ្រួសារ៖ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានសាច់ញាតិដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឱកាសដែលលោកអ្នកនឹងកើតជំងឺនេះមានកាន់តែខ្ពស់។ លោកអ្នកដែលមានម្តាយ ឪពុក បងស្រី ឬបងប្រុសដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ១ គួរតែទៅពិនិត្យ។ ការធ្វើតេស្តឈាមសាមញ្ញអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺនេះបាន។
- ជំងឺលំពែង៖ ពួកគេអាចបន្ថយសមត្ថភាពក្នុងការផលិតអាំងស៊ុយលីន។
- ការឆ្លងមេរោគ ឬជំងឺ។ ការឆ្លងមេរោគ និងជំងឺមួយចំនួនដែលភាគច្រើនជាជំងឺកម្រ អាចធ្វើឱ្យលំពែងរបស់លោកអ្នកខូច។
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២
ប្រសិនបើលោកអ្នកមានជំងឺប្រភេទនេះ រាងកាយរបស់លោកអ្នកមិនអាចប្រើអាំងស៊ុយលីនដែលវាផលិតបានទេ។ នេះហៅថាភាពធន់នឹងអាំងស៊ុយលីន។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ ច្រើនតែជះឥទ្ធិពលដល់មនុស្សធំ ប៉ុន្តែវាក៏អាចចាប់ផ្តើមកើតនៅពេលណាមួយក្នុងជីវិតរបស់លោកអ្នកដែរ។ រឿងសំខាន់ៗដែលនាំឱ្យកើតជំងឺនេះមានដូចជា៖
- ធាត់ ឬលើសទម្ងន់៖ ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថានេះជាហេតុផលកំពូលសម្រាប់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ ។ ដោយសារតែការកើនឡើងនៃជំងឺធាត់ក្នុងចំណោមកុមារកម្ពុជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ នេះកំពុងជះឥទ្ធិពល ដល់ក្មេងជំទង់កាន់តែច្រើន។
- ភាពធន់នៃគ្លុយកូសចុះខ្សោយ ( Impaired glucose tolerance )៖ ទឹកនោមផ្អែម (Prediabetes) គឺជាទំរង់ស្រាលនៃជំងឺនេះ។ វាអាចត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាមួយការធ្វើតេស្តឈាមធម្មតា។ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានវា លោកអ្នកនឹងមានឱកាសខ្លាំងក្នុងការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ ។
- ភាពធន់នឹងអាំងស៊ុយលីន ( Insulin resistance )៖ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ ច្រើនតែចាប់ផ្តើមពីកោសិកាដែលមានភាពធន់នឹងអាំងស៊ុយលីន។ នោះមានន័យថាលំពែងរបស់លោកអ្នកត្រូវធ្វើការខ្លាំងបន្ថែមទៀត ដើម្បីផលិតអាំងស៊ុយលីនគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរាងកាយរបស់លោកអ្នក។
- ជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌៖ ប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក្នុងអំឡុងពេលអ្នកមានផ្ទៃពោះ មានន័យថាអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌។ នេះបង្កើនឱកាសរបស់អ្នក ក្នុងការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ នៅពេលក្រោយ។
- របៀបរស់នៅដែលអសកម្ម៖ លោកអ្នកហាត់ប្រាណតិចជាងបីដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។
- ប្រវត្តិគ្រួសារ៖ លោកអ្នកមានឪពុកម្តាយ ឬបងប្អូនដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
- រោគសញ្ញាគីសដៃស្បូន ( Polycystic ovary syndrome ) ៖ ស្ត្រីដែលមានរោគសញ្ញាគីសដៃស្បូន (PCOS) មានហានិភ័យខ្ពស់។
- អាយុ៖ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានអាយុលើសពី ៤៥ ឆ្នាំ និងលើសទម្ងន់ ឬប្រសិនបើលោកអ្នកមានអាការនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់លោកអ្នកអំពីការធ្វើតេស្តពិនិត្យសាមញ្ញ។
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌
ស្រ្តីមានគភ៌ទាំងអស់មានឱកាស ៤ % ក្នុងការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ វាបណ្តាលមកពីអ័រម៉ូនដែលទងសុកបង្កើត ឬដោយសារបរិមាណអាំងស៊ុយលីនតិចពេក។ ជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ពីម្តាយ បណ្តាលឱ្យមានជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់នៅក្នុងទារក។ នោះអាចនាំឱ្យមានបញ្ហាក្នុងការលូតលាស់ និងការអភិវឌ្ឍ ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាល។ អ្វីដែលអាចនាំឱ្យមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌រួមមាន៖
- ធាត់ ឬលើសទម្ងន់៖ ការឡើងទម្ងន់ឱ្យមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌។
- ភាពធន់នឹងគ្លុយកូស៖ ការមានភាពធន់នឹងជាតិស្ករគ្លុយកូស ឬជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌ក្នុងអតីតកាល ធ្វើឱ្យលោកអ្នកងាយនឹងកើតវាម្តងទៀត។
- ប្រវត្តិគ្រួសារ៖ ប្រសិនបើឪពុកម្តាយ ឬបងប្អូនមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានគភ៌ អ្នកទំនងជានឹងកើតជំងឺនេះ។
- អាយុ៖ នៅពេលអ្នកមានគភ៌នៅអាយុកាន់តែច្រើន នោះអ្នកមានឱកាសកាន់តែខ្ពស់។
- សាវតាជនជាតិ៖ ស្ត្រីមិនមែនស្បែកសមានឱកាសកាន់តែច្រើនក្នុងការអភិវឌ្ឍជំងឺនេះ។
ជំហានដើម្បីអនុវត្ត
- ទោះបីលោកអ្នកប្រឈមនឹងហានិភ័យអ្វីក៏ដោយ វាមានវិធីច្រើនដែលលោកអ្នកអាចធ្វើដើម្បីពន្យារ ឬការពារជំងឺទឹកនោមផ្អែម
- គ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាមរបស់លោកអ្នក
- រក្សាទម្ងន់របស់លោកអ្នកនៅក្នុង ឬជិតជួរដែលមានសុខភាពល្អ
- ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ៣០ នាទីស្ទើររាល់ថ្ងៃ
- បរិភោគរបបអាហារដែលមានតុល្យភាព
Translate by Vann Sok
